Znamy już wyniki badania ewaluacyjnego projektu SPIN.. Aż 81% firm, które skorzystały z projektu, potwierdziło wysoką jakość i przydatność uzyskanych usług, a 88% już wdrożyło bądź planuje wdrożenie wypracowanych rozwiązań. Projekt zauważalnie wpłynął też na poprawę relacji nauka-biznes w regionie.
Badanie zostało przeprowadzone na przełomie sierpnia i września br. wśród przedsiębiorców, którzy wzięli udział w projekcie SPIN - Małopolskie Centra Transferu Wiedzy wsparciem dla przedsiębiorców. Projekt był realizowany przez Województwo Małopolskie w latach 2019-2023. Jego celem był transfer wiedzy do przedsiębiorstw z wykorzystaniem potencjału małopolskiego środowiska naukowego. Wsparciem objęto 458 firm z Małopolski.
Co motywowało firmy do wprowadzania innowacji
Potrzeba nadążania na postępem technologicznym (52%), oczekiwania klientów (31%), konkurencja ze strony innych przedsiębiorstw (28%), czy zmiany na rynku w którym działa firma (28%) to najczęściej wskazywane czynniki zewnętrzne, które wpływały na wybór usługi w ramach projektu. Co ciekawe, rosnące koszty działalności, które powszechnie rozpatruje się w kategoriach negatywnych, stanowiły motywację do opracowania innowacji dla 13% badanych. To pokazuje, że przedsiębiorcy mają coraz większą świadomość, że innowacje (zwłaszcza z dziedziny energii i energooszczędności czy Gospodarki o Obiegu Zamkniętym) mogą przyczynić się do znacznych oszczędności.
Wśród czynników wewnętrznych, zdecydowanie najważniejsza okazała się chęć rozwoju firmy, na którą wskazało 78% badanych. Na drugiej pozycji znalazł się brak wystarczających środków, które firma mogłaby zaangażować w uzyskanie podobnej usługi na warunkach komercyjnych (blisko 25%).
Gdyby nie SPIN nie sięgnęliby po innowacje
Aż 41% wspartych przedsiębiorstw nie skorzystałoby z usług doradczych związanych z wprowadzaniem innowacji na zasadzie pełnej odpłatności (tj. bez udziału w projekcie, w którym usługi były finansowane w ramach pomocy de minimis z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a przedsiębiorca płacił jedynie wartość VAT ceny usługi). Świadczy to o istotnej potrzebie prowadzenia tego typu inicjatyw i znaczeniu projektu dla wsparcia innowacyjności regionu.
Bariery innowacyjności
Za najważniejsze bariery we wdrażaniu innowacji przedsiębiorcy uznali wysoki poziom inflacji (wskazany przez ponad 46% badanych) oraz ryzyko finansowe (blisko 42%). Na trzeciej pozycji znalazły się zbyt skomplikowane procedury administracyjne, lecz udział wskazań był już w tym przypadku znacznie niższy (nieco ponad 22%). Pewnych ograniczeń respondenci upatrywali również w obszarze prawnym (20%), wysokich stóp procentowych (17%), braku odpowiednich zasobów, w tym ludzkich (13%) oraz wojnie w Ukrainie (12%). Pozostałe warianty nie przekroczyły progu 10% wskazań. Warto dodać, że w obszarze „innych” powodów badani wskazywali głównie na negatywne skutki pandemii COVID-19, ograniczenia finansowe oraz niewystarczający poziom wiedzy na temat wdrażania innowacji.
Relacja nauka-biznes
Realizacja projektu umożliwiła rozwój w relacji na poziomie nauka-biznes, co potwierdziły wyniki badania przeprowadzonego ze wspartymi przedsiębiorcami. Aż 74% z nich oceniło tę relację w sposób pozytywny (kolejne 20% wskazań przypadło zaś na oceny neutralne). Warto zauważyć, że oceny negatywne argumentowane były trudnościami w komunikacji na ww. linii oraz odmiennym nastawieniu: wskazywano bowiem na konfrontację podejścia mocno teoretycznego, cechującego środowisko naukowe, z biznesowym – czysto praktycznym.
Jak wskazują wyniki badania, projekt SPIN stanowi istotną zachętę do prowadzenia działalności innowacyjnej dla małopolskich przedsiębiorców. Podkreśla się w tym kontekście odpowiednie podejście (w tym w szczególności rozpoznanie indywidualnych potrzeb firmy i realizację usługi szytej na miarę), jak i atrakcyjne warunki udziału w projekcie.
Zdaniem uczestników badania, niezwykle istotny był także wpływ samorządu województwa w kreowaniu współpracy na tej linii, począwszy od inicjatyw podejmowanych w związku z identyfikacją i wsparciem rozwoju inteligentnych specjalizacji regionu, poprzez realizację projektów wspierających rozwój ekosystemu innowacji.
Warto jednocześnie zaznaczyć, że zdaniem respondentów wywiadów pogłębionych bez możliwości wdrażania analizowanego projektu współpraca między biznesem a nauką uległaby znacznemu pogorszeniu – opierała by się wówczas na organizacji praktyk studenckich czy wymiany kadry pracowniczej w ramach organizowanych staży. Wniosek ten znajduje swoje potwierdzenie również w ramach Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Małopolskiego 2030, zgodnie z którą projekt SPIN ma za zadanie niwelowanie barier we współpracy na linii nauka-biznes.
Pełny raport z badania ewaluacyjnego projektu SPIN jest dostępny tutaj.
