Nieliczne regulacje na poziomie lokalnym, krajowym i unijnym dotykają tak szerokie rzesze obywateli i przedsiębiorstw jak te dotyczące energetyki i paliw. Rosnące ceny pozwoleń na emisję dwutlenku węgla na rynku międzynarodowym, krajowe wymogi techniczne dla nowych budynków oraz samorządowe uchwały antysmogowe powodują, że zaopatrzenie w ciepło, a także energię elektryczną ulega zmianie.
Ceny energii oraz możliwości stosowania określonych metod zaopatrzenia w ciepło są znacząco modyfikowane, co stanowi wyzwanie nie tylko dla przedsiębiorstw energetycznych i ciepłowniczych, ale również każdego z nas. Jakie są sposoby, do których uciec mogą się najmniejsze podmioty, które chcą ograniczyć wpływ zawirowań na swój budżet?
Najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest ograniczenie zużycia energii. Ponieważ zminimalizowanie zużycia energii poprzez zmniejszenie wymagań co do temperatury wewnętrznej i wielkości produkcji jest w racjonalny sposób ograniczona, duże znaczenie mają sposoby utrzymania komfortu przy zmniejszeniu zapotrzebowania na energię. Jakkolwiek wymiana źródeł światła na energooszczędne jest już standardem, najpowszechniejsza w tym zakresie jest termomodernizacja, czyli ocieplenie ścian, stropów i piwnic, wymiana stolarki okiennej, ale też zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła czy wymiana systemu grzejnikowego. Zarówno dla przedsiębiorstw jak i dla gospodarstw domowych dostępne są programy wsparcia obejmujące dotacje i pożyczki na sfinansowanie tego typu przedsięwzięć. Kolejnym sposobem zmniejszenia ogólnych kosztów energii i paliw w budżecie jest zmiana nośnika energii, dzięki czemu użytkownik zyskuje szansę na zmniejszenie kosztów przy niezmiennym zużyciu energii końcowej. Popularnym przykładem jest wymiana kotła na olej opałowy na pompę ciepła. To działanie stanowi wyzwanie ponieważ różne źródła ciepła sprawdzają się najlepiej przy różnych, specyficznych dla siebie warunkach. Istnieje również możliwość zmiany taryfy i organizacji funkcjonowania obiektu tak, by zmaksymalizować zużycie energii w czasie, gdy jest ona oferowana w korzystniejszych cenach. Tu przydatnym narzędziem jest utworzenie modelu symulującego pobór energii, szczególnie w przedsiębiorstwie, i sprawdzenie, jakie efekty finansowe może przynieść zmiana taryfy, a – modyfikacja harmonogramu pracy urządzeń. Tu uwagę zwraca fakt, że procesy energochłonne, takie jak przygotowanie gorących/zimnych czynników roboczych, podnoszenie ciśnienia w zbiornikach itp. mogą być realizowane z wyprzedzeniem. W dalszej kolejności zmniejszenia wpływu zmiennych rynków na własny biznes wymienić można zmianę technologii procesów energochłonnych, zakup wyżej przetworzonych półproduktów.
Są to zadania skomplikowane i samo oszczędzanie energii oraz proste zmiany organizacyjne nie pozwolą na utrzymanie określonego standardu życia i poziomu funkcjonowania zakładu pracy. Tu pojawia się możliwość samodzielnego wytwarzania energii. W chwili pisania niniejszego artykułu wygląda jednak na to, że dni uproszczonego bilansowania energii w ramach modelu prosumenckiego są policzone przez to dobór wielkości instalacji (głównie instalacji fotowoltaicznych) zapewniający optymalny zwrot inwestycji przestanie być zagadnieniem trywialnym, a prawidłowy dobór, zwłaszcza większych instalacji będzie wymagał szczegółowych analiz profilu zapotrzebowania lub zastosowania magazynu energii. O ile ułatwiona możliwość wytwarzania własnej energii elektrycznej jest stosunkowo nowym konceptem i w naturalny sposób ulega zmianom w drodze do swojej ostatecznej formy odpowiadającym wszystkim uczestnikom rynku, o tyle rozpowszechnione i popularne samodzielne zaopatrzenie obiektów w ciepło również czeka duża zmiana. Przepisy i normy wpływają już nie tylko na energochłonność obiektów, ale także na same źródła ciepła, wymagając wykorzystanie przyjaznych środowisku paliw, wysoką efektywność energetyczną i małą emisję spalin do atmosfery. Te wymogi stają się coraz większym wyzwaniem dla producentów źródeł ciepła stojących przed wyborem – kontynuować produkcję udoskonalanych kotłów na paliwa stałe, czy wdrażać produkcję pomp ciepła, a może kotłów gazowych? Podejmowanie decyzji w warunkach zupełnej przebudowy rynku energetycznego nie jest łatwe, niezależnie od tego, w jaki sposób w nim uczestniczymy. Istnieją jednak formy wsparcia, a jedną z nich są usługi doradcze i proinnowacyjne świadczone przez Centra Transferu Technologii w projekcie SPIN – Małopolskie Centra Transferu Wiedzy. Szeroko rozumiani przedsiębiorcy mogą uzyskać pomoc w zakresie rozwoju nowoczesnych źródeł energii, modyfikacji systemów już istniejących lub dopiero projektowanych, a także doradztwo w kontekście opłacalności stosowania określonych rodzajów odnawialnych źródeł energii w swoich obiektach. Oferowane są zarówno audyty wstępne zawierające ogóle wskazania dotyczące kierunków rozwoju jak i pogłębione audyty technologiczne, obejmujące szerokie omówienie możliwości wraz z analizami ekonomicznymi.
Centrum Transferu Wiedzy AGH w Miękini
Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii WGGiOŚ AGH w Miękini
Miękinia 381
32-065 Krzeszowice
